دنیای نوجوانی برای آقاپسرها و دخترخانم‌ها، پر از تغییرات تازه و جدید است. اتّفاقاً «نوگرایی» و «تنوّع‌طلبی» هم برای نوجوان‌ها حسابی جالب است و دوست دارند سراغ تجربه‌های نو بروند، جذّاب و شیک به نظر برسند و دیگران هم به آن‌ها توجّه کنند. کافی است نگاهی به اطراف‌تان بیندازید تا ببینید خداوند هم تنوع را چاشنی آفرینش کرده و جعبه‌ی مداد رنگی دنیا، فقط یک رنگ ندارد و پر از رنگ‌های گوناگون است. در این شماره، پای صحبت‌های دو نوجوان نشستیم و درباره‌‌ی «تنوّع‌طلبی» گپ زدیم.   
 

روژان سرورفر، چهارده‌ساله، از تهران

اوقات فراغت: وقت‌گذرونی با موبایل و شبکه‌های اجتماعی، مطالعه‌ی کتاب.

علاقه‌‌ی شغلی: دوست دارم برنامه‌نویس کامپیوتر بشم.
 
  • معمولاً دوست داری چیزهای جدید رو امتحان کنی یا گزینه‌های همیشگی رو ترجیح می‌دی؟
-  بیش‌تر اهل امتحان کردن چیزهای جدیدم؛ مثلاً دوست دارم طرّاحی لباس رو امتحان کنم. وقتی رستوران می‌رم، غذاهایی رو سفارش می‌دم که قبلاً نخوردم.
  • از چه نظر، تنوّع‌طلبی رو دوست داری؟
- من دلم می‌خواد هم خودم با چیزهای تازه و فوق‌العاده آشنا بشم و هم به بقیّه معرّفی‌شون کنم؛ مثل ساختن یه برنامه‌‌ی جدید کامپیوتری.
 
  •  چه اشکالی داره همیشه یه مدل باشی؟
  • - وقتی یه اتّفاقی رو یه بار امتحان کنم، خوشم نمیاد باز هم تکرار بشه؛ چون تکراری می‌شه و آدم رو خسته می‌کنه.
  • اهل مُد هم هستی؟
- آره! امّا به نظرم مُد چیزی نیست که حتماً باید ازش پیروی کنیم. لازمه مد رو خودمون بسازیم؛ درواقع، مد نباید اختراع دیگران باشه، بلکه باید ساخته‌‌ی خود ما باشه. از این‌که از دیگران تقلید کنم خوشم نمیاد و دلم می‌خواد یه لباس تازه رو خودم طرّاحی کنم.
 
  • به نظرت تنوّع‌خواهی، چه ویژگی منفی و مثبتی داره؟
- از این نظر خوبه که می‌تونیم چیزهای جدید رو تست کنیم و لذّت ببریم و از یک‌نواختی بیرون بیاییم؛ امّا هرچیز که مد بشه، خوب نیست؛ حتّی مد می‌تونه شامل طرز فکر آدم‌ها هم باشه؛ مثلاً این‌که یه نفر بخواد به خاطر تنوّع‌طلبی، آرایش غلیظ کنه یا دوست‌پسر داشته باشه، کار درستی نیست. اگه تنوّع‌طلبی به خاطر کم نیاوردن از دوستامون باشه، دیگه نمی‌تونیم خودمون نباشیم و تبدیل به کسی می‌شیم که دیگران ما رو ساختن؛ چون اون کار رو از اعماق وجودمون انجام ندادیم.
 
  • قاعده‌های خودت برای تنوّع‌طلبی چیه؟
- برای تنوّع‌طلبی، خودم رو یه جاهایی محدود می‌کنم؛ مثلاً یه بودجه‌ای رو در نظر می‌گیرم و بیش‌تر از اون برای خرید لباس خرج نمی‌کنم.
 

سیّد باربد خزلی، شانزده‌ساله، از تهران

اوقات فراغت: فوتبال، گشتن تو فضای مجازی، موسیقی و فیلم.

علاقه‌‌ی شغلی: دلم می‌خواد معمار بشم.
 
  • چقدر اهل تنوّع‌طلبی هستی؟
- خیلی اهلش نیستم. سعی می‌کنم طبق روال همیشگی‌ام پیش ‌برم. گاه دوست دارم مدهای جدید رو تجربه کنم؛ امّا نه همیشه.
 
  • همیشه یه مدل بودن، خسته‌ات نمی‌کنه؟
  • - نه! کلاً تو خانواده همین‌طور هستیم. من از پدر و عموم الگو می‌گیرم و اون‌ها هم معمولاً اهل نوگرایی و تنوّع‌طلبی نیستن؛ البتّه از لباس‌ها و تیپ جدید مو و... استقبال می‌کنم. به‌هرحال جوون هستیم و باید به خودمون برسیم! امّا تو روابط دوستانه‌ام، هرگز اهل تنوّع‌طلبی نیستم؛ البتّه خانواده‌‌ی ما همه کارمند هستن. منم می‌تونم کارمند بشم؛ امّا دلم می‌خواد یه کار تازه مثل معماری رو امتحان کنم.
  • به نظرت خوبی‌ها و بدی‌های تنوّع‌خواهی چیه؟
- چیزهای تازه، به تجربه‌‌ی آدم اضافه می‌کنن. خیلی از شرکت‌های بزرگ به خاطر نوگرایی‌شون، تونستن پیشرفت کنن؛ امّا خب روال همیشگی، آسیب کم‌تری به آدم می‌زنه؛ مثلاً بعضی‌ها دوست دارن به خاطر تنوّع، سیگار یا قلیون بکشن؛ امّا من باهاشون موافق نیستم؛ چون بهم آسیب می‌رسونه. تنوّع‌طلبی بیش‌ازحد، باعث هدر رفتن پول و ضربه‌‌ی عاطفی می‌شه و ممکنه ثبات شخصیّتی آدم رو از بین ببره.
 
از تنوّع‌طلبی فرار کنیم یا استقبال؟

شاید بپرسید آیا تنوّع‌طلبی و نوگرایی خوب است یا بد؟ راستش نمی‌شود برای همه یک نسخه پیچید. نیاز به تنوع، در آدم‌های مختلف فرق می‌کند؛ امّا به‌هرحال، نوگرایی یکی از ویژگی‌های خاصّ نوجوانی است. اگر نوخواهی نبود، هنوز باید از تلویزیون‌های بزرگ و سنگین قدیمی استفاده می‌کردیم. اتّفاقاً همین نوگرایی باعث می‌شود شرکت‌های خودروسازی، به فکر ساختن ماشین‌هایی بیفتند که هوا را آلوده نکنند.

چرا آدم‌ها از تنوّع خوش‌شان می‌آید؟

خیلی وقت‌ها به خاطر «کنجکاوی» دل‌مان می‌خواهد چیزهای تازه را تجربه کنیم. از طرفی نیاز داریم تا زیبا و آراسته به نظر برسیم. یک‌نواختی ما را خسته می‌کند و فرصت پیشرفت و تجربه‌های جدید را از ما می‌گیرد. گزینه‌های جدید، احساس لذّت را به ما هدیه می‌دهند؛ البتّه به شرطی که نگذاریم «لذّت‌طلبی» ما را ببلعد! گاه به خاطر چشم‌و‌هم‌چشمی و نظر دوستان‌مان، می‌خواهیم انتخاب‌های متنوّعی داشته باشیم. لازم است یادمان باشد که تنوّع‌طلبی، یک نیاز طبیعی است؛ امّا مشکل از جایی شروع می‌شود که در اقیانوس نوخواهی، غرق بشویم و به قول روژان، شخصیّت واقعی‌مان را فراموش کنیم. همین موقع است که مجبور می‌شویم هرروز به خاطر نوگرایی، رنگ عوض کنیم.

برنامه‌‌ی شما برای یک زندگی متنوّع چیست؟

حالا که نوگرایی، با روزگار نوجوانی گره‌خورده است، پس نمی‌توانید از آن فرار کنید؛ امّا اگر قرار باشد تسلیم مد روز و تنوّع‌طلبی‌های بیش‌ازاندازه شوید، بعد از مدّتی فکر مستقلی نخواهید داشت و حتماً یک نفر باید به شما بگوید باید چه‌ کاری انجام بدهید یا کدام کارها را کنار بگذارید. خیلی وقت‌ها فشار هم‌سن‌وسال‌های خودتان، باعث می‌شود سمت تجربه‌های تازه‌ای بروید که به شما آسیب می‌زنند.

حالا انگار نظر شخصی شما گم می‌شود و معلوم نیست هویّت واقعی شما چیست؛ بهتر است از خودتان بپرسید موقعی که از اتّفاقات تکراری خسته می‌شوید، چه طرح و برنامه‌ای دارید؟ آیا وقتی از چهره‌ی‌تان خسته می‌شوید، خیلی زود یاد عمل زیبایی و... می‌افتید؟

مثلاً برنامه‌‌ی باربد برای رها شدن از یک‌نواختی‌ها، رفتن به ساختمان‌های تازه بود که کمک می‌کرد با نقشه‌کشی‌شان آشنا شود. وقتی کسی علاقه‌‌ی شخصی‌اش را خوب شناخته باشد، می‌تواند یک برنامه‌‌ی جذّاب و متنوع را برای خودش رقم بزند و حتی دیگران را هم راهنمایی کند. این یعنی شما هم خودآگاهی خیلی خوبی دارید و هم توانسته‌اید شخصیّت مستقل خودتان را بسازید و دنباله‌روی کسی نباشید.


راهنمای تنوّع‌طلبی برای نوجوان‌ها

  • سعی کنید خودآگاهی‌تان را بیش‌تر کنید. خودآگاهی به زبان ساده یعنی بدانید استعداد، علاقه، نقاط ضعف و مهارت‌های شما چه چیزهایی هستند.
  • برنامه‌ی‌تان را بر اساس شناختی که از خودتان دارید، طرّاحی کنید. چه‌بهتر که برنامه‌‌ی شما، به پیش‌رفت و یادگیری‌تان هم کمک کند.
  • بهتر است خودتان برای تنوّع‌خواهی‌تان قواعدی را مشخّص کنید، طوری که به سلامتی جسمی و روانی خود و اطرافیان‌تان آسیب نرساند، مجبور نباشید پول زیادی خرج کنید و هویّت واقعی‌تان از بین نرود. اگر بتوانید فرهنگ و قوانین کشورتان را هم در نظر بگیرید که معلوم است حسابی کارتان درست است!
  • تجربه‌های موفّق دیگران را بشنوید و از آن‌ها ایده بگیرید؛ حتّی موفّق‌ترین آدم‌ها هم روزهای کسل‌کننده‌ای را سپری کرده‌اند؛ امّا حتماً راه‌حل‌های خوبی داشته‌اند. کافی است با آن‌ها مشورت کنید تا پنجره‌های جدیدی پیش روی‌تان باز شود.
  • خودتان سود و زیان تنوّع‌طلبی‌تان را بسنجید؛ مثلاً آیا حاضر هستید به خاطر لذّت بردن از یک اتّفاق نو، سلامتی‌تان را به خطر بیندازید یا پول زیادی خرج کنید یا خانواده‌‌ی‌تان را به زحمت بیندازید؟!
این لیست راهنما، در اختیارتان است تا برای تنوّع‌طلبی‌تان، قواعد مناسبی داشته باشید. شما می‌توانید نکته‌های دیگری را به این فهرست اضافه کنید. یادتان باشد نوگرایی، نه خیلی خوب است و نه خیلی بد. نکته‌‌ی مهم این است که حد و اندازه‌اش را رعایت کنید تا بتوانید یک زندگی متعادل، لذّت‌بخش و پر از یادگیری‌های جدید را برای خودتان بسازید.  


منبع:
مجله باران